Cữ ăn mỡ là phản ứng thông thường của nhiều người sau khi được thông báo về chuyện gan béo bở. Chuyện gì cũng thế, khó kiên nhẫn nếu đã cố gắng nhiều lần nhưng không xong. Không ít người béo phì sau nhiều ngày tốn công, tốn của thử qua đủ thứ phương pháp, khi thì theo lời thầy này, lúc do quảng cáo ngọt mật chết người, đâm ra nóng ruột vì tiền mất tật mang. Từa tựa như tìm cách gỡ hòa khi đã bị dẫn trước, càng vội vàng càng dễ thua thêm!

Đáng tiếc vì giảm cân thường không khó. Túi nào không xẹp nếu bít được đầu vào và khai thông đầu ra. Sụt cân là chuyện khả thi. Khó ở chỗ làm sao đừng mập trở lại! Khó hơn nhiều là làm thế nào để nếu có mập trở lại nhưng đừng mập hơn trước. Vấn đề lại không chỉ có bấy nhiêu, chính chuyện trồi sụt vừa ốm lại mập là lý do khiến gan dễ nhiễm mỡ do rối loạn biến dưỡng.

Vì quá hối hả nên nhiều người béo phì quên mất là cơ thể phải cần thời gian tương đối khá dài, có thể đến cả tháng, mới điều chỉnh được rối loạn biến dưỡng trước đó của chất béo. Đừng nghe quảng cáo sụt cân trong vài ngày vì hại là cái chắc. Giảm cân quá nhanh chẳng có lợi gì hết vì cơ thể lại bị áp đặt vào tình trạng rối loạn biến dưỡng mới, thậm chí tệ hại hơn trước đó?! Mọi hình thức kiêng khem gay gắt, tuy trước mắt có thể làm vui lòng thân chủ vì giảm được vài cân, nhưng về lâu về dài nếu có giảm chỉ là giảm… sức khỏe!
 

Giáo sư Zeisel, người điều hành viện khoa học dinh dưỡng ở đại học North Carolina, Hoa Kỳ, đã ghi nhận là đại đa số người muốn sụt cân dù không hẹn đều cữ ăn mỡ, vì mấy ai không sợ hình ảnh miếng mỡ béo ngậy trên bàn ăn. Kẹt cho “người tiêu dùng” là đừng trông mặt miếng mỡ mà bắt hình dong của chính mình. Zeisel và các cộng sự viên đã phát hiện là nhiều người béo phì sau khi sụt cân nhanh lại vướng phải một vấn đề mới hoàn toàn ngoài vòng dự kiến: Gan họ bị nhiễm mỡ!

Tại sao lại thế khi nạn nhân không ăn mỡ?! Lẽ nào vì thiếu dưỡng chất mà gan nhiễm mỡ một cách oan uổng. Không sai! Với khẩu phần kiêng mỡ hoàn toàn cơ thể sớm muộn sẽ thiếu hụt lecithin, chất đạm tối cần thiết cho chức năng giải độc của lá gan. Chính nhờ có đủ lecithin và cholin, một tác chất dẩn xuất từ lecithin, mà tế bào gan không bị sứt mẻ khi hàng ngày phải tiếp xúc độc chất nội sinh cũng như ngoại lai. Thiếu lecithin và cholin thì tế bào gan sớm bị hủy hoại. Khi đó tế bào mỡ sẽ nhanh chân trám vào chỗ trống theo kiểu len lén xây nhà tự phát. Gan từ đó nhiễm mỡ với vận tốc nhanh hay chậm tùy theo mức độ thiếu hụt lecithin.

Từ kết quả nghiên cứu Zeisel đã không ngần ngại khuyên người muốn kiêng khem làm ốm nên kết hợp trong khẩu phần hàng ngày các món ăn có nhiều lecithin như giá sống, mè, đậu nành, đậu xanh, dầu hoa hướng dương… Quan trọng không kém là đừng giảm cân bằng mọi giá nếu biết thương lá gan. Muốn gan giải độc ngày đêm để tránh béo phì, để phòng bệnh biến dưỡng, phải cho gan no bụng trước đã. Gan mà thiếu đạm, gan mà ít béo đâu còn là gan!

Bác sĩ Lương Lễ Hoàng.