Không nói chi đến corticoid, ngay cả việc dùng hoạt chất thiên nhiên ở liều cao, như strychnine trong mã tiền, để giảm đau cho nhanh, tuy trước mắt hài lòng “khách hàng” nhưng về mặt cơ chế tác dụng chỉ là đòn bẩy để khớp mau bị thoái hóa. Chuyên gia ở học viện nghiên cứu bệnh cột sống ở Berlin đã chứng minh thuốc giảm đau nhanh là một trong các lý do khiến thoái hóa khớp nhanh chân hơn vì thuốc giảm đau càng mạnh, sụn khớp càng mau bị bào mòn do phản ứng phụ khó tránh của thuốc. Thêm vào đó bệnh nhân càng ít chịu khó tập luyện cho khớp mau phục hồi.

Thầy thuốc coi trọng quan điểm điều trị căn nguyên đã hiểu từ lâu là muốn đầu xương hấp thu dưỡng chất trong bao khớp thì phải vận động. Thiếu vận động thì có muốn bao nhiêu thuốc bổ xương, bao nhiêu canxi cũng chẳng khác nào ném tiền qua cửa sổ vì dưỡng chất cần thiết cho cấu trúc của sụn khớp không vào đến nơi mong muốn. Cấu trúc của sụn là một phức hợp bao gồm mạng lưới collagen trên đó trãi đều chất đạm. Không nói chi đến trường hợp suy dinh dưỡng, cho dù có tiếp tế cho cơ thể đầy đủ chất đạm thì sụn khớp vẫn sứt mẻ dễ dàng nếu thiếu collagen vì khi đó sụn khớp chẳng khác nào công trình xây dựng bề ngoài xem hoành tráng nhưng bên trong bị “rút ruột”!

Gronmeyer, thầy thuốc nổi tiếng ở CHLB Đức về bệnh khớp, ắt hẳn có cơ sở vững chắc khi quả quyết 70% hiệu quả của phác đồ điều trị bệnh khớp, nhất là để ngăn chặn thoái hóa khớp, tùy thuộc vào việc bệnh nhân có được hướng dẫn để:
• tự tập một số động tác thể dục cho khớp trong và sau khi điều trị bằng thuốc.
• tham gia thể dục thể thao ngay cả khi còn đau dưới sự hướng dẫn chặt chẽ của thầy thuốc để biết môn nào nên chơi, môn nào nên tránh.
• chú trọng các phương pháp không dùng thuốc uống, như châm cứu, siêu âm, laser, ngâm đắp thuốc vì có tác dụng không kém thuốc đặc hiệu và ít phản ứng phụ.

Không khó nếu trị khớp mà chỉ tập trung vào mục tiêu giảm đau để chữa cháy cầm canh. Vụng về chỉ ở điểm khớp bớt đau nhưng khớp vẫn bệnh. Quan trọng hơn nhiều là làm sao cùng lúc bảo vệ khớp để khớp đừng thoái hóa. Khớp mà không động không còn là khớp. Trị bệnh khớp vì thế phải chủ động và linh động trong vận động.

(trích từ ấn phẩm “Viết vì người muốn chơi tới bến”)
Bác sĩ Lương Lễ Hoàng, Phòng Khám EUROVIE, Tp. HCM