(Biên soạn bởi Bác Sĩ Lương Lễ Hoàng)

Với định nghĩa lý thuyết theo kiểu lúc nào cũng tưởng chắc ăn như bắp của ngành y, bệnh huyết áp cao được định nghĩa khi nào huyết áp vượt quá định mức 140/90. Kẹt chỉ ở chỗ nếu huyết áp đúng ngay 140/90 thì sao? Uống thuốc hay không uống thuốc? Không uống lỡ huyết áp tăng lúc nào không biết rồi nhồi máu cơ tim, rồi đột quỵ thì sao? Tuy không ai vui gì nếu phải uống thuốc dài dài nhưng một khi đã dùng thuốc hạ áp rồi khó lòng ngưng thuốc vì huyết áp một khi tạm thời yên ổn liệu có thể bất ngờ sinh sự nếu thiếu thuốc? Chính vì thế mà cách chữa bệnh cao huyết áp hay nhất vẫn là làm sao để đừng bị cao huyết áp! Nói nghe tưởng dễ nhưng trên thực tế rất khó trong bối cảnh của cuộc sống ai muốn không căng đầu chỉ còn cách sống trên hành tinh khác.

Trong bối cảnh của cuộc sống “không căng thẳng không về”, nhiều người tất nhiên nhẹ nhõm khi huyết áp của họ cho dù tròm trèm nhưng chưa vượt qua giới hạn, nói rõ hơn cho đúng ý thầy thuốc, chưa quá 140/90. Mừng là phải vì trước mắt chưa cần uống thuốc hạ áp trong thời buổi gạo châu củi quế. Nhưng nếu tưởng gió sẵn sàng ngừng khi cây muốn lặng thì lầm, thậm chí sai lầm nghiêm trọng đến độ có ngày hối tiếc không kịp!

Đừng quên là hàng triệu nạn nhân, nếu may mắn thoát khỏi lưỡi hái của tử thần trong lần cấp cứu, trên khắp năm châu đang phải sống kiếp phế nhân vì bại liệt do tai biến mạch máu não chỉ vì huyết áp tăng bất ngờ. Gần phân nữa người trong số họ chưa hề phải uống thuốc hạ áp vì huyết áp trước đó trong định mức bình thường! Hơn 1/3 trong số họ chưa hề tăng mỡ máu! Thầy thuốc khoa tim mạch ở đại học Oxford sau khi đúc kết hơn 60 công trình nghiên cứu với tổng số gần một triệu bệnh nhân đã quả quyết là nhồi máu cơ tim dễ phát tán ở người có huyết áp chưa cao nhưng sát ranh bệnh lý. Nói cách khác, đo huyết áp thấy trong giới hạn bình thường chỉ có giá trị tương đối vì huyết áp có thể tăng bất cứ lức nào khi quá mệt nhưng vẫn ráng lướt tới, vì cảm xúc bất ngờ sau nhiều ngày tích lũy nổi lo …

Cũng theo chuyên gia ở Oxford, có thể giảm đến 40% nguy cơ tai biến mạch máu não nếu đừng đợi gần cháy mới chữa. Kẹt chính ở chỗ cháy rồi mới biết nên nói chi bệnh nhân, ngay cả thầy thuốc cũng trở tay không kịp!

Dù vậy, nếu tưởng đây là chuyện trời kêu ai nấy dạ thì sai. Muốn đừng tự mình không quá khó nếu biết cách áp dụng một số biện pháp để kéo huyết áp xuống được chút nào hay chút nấy. Chuyên gia bệnh tim mạch ở đại học Hannover, CHLB Đức, đã chứng minh là chỉ cần hạ huyết áp khoảng 20mm khi dầu sôi lửa bỏng, nghĩa là khi hoa mắt, ù tai, đỏ mặt, choáng váng, đau đầu, đã đủ để mạch vành không thuyên tắt đến độ nhồi máu cơ tim, mạch máu não bộ không bất ngờ xuất huyết hay đứt đoạn khiến đột quỵ vì não hoại tử. Muốn vậy cần kết hợp 2 biện pháp.

Về lâu về dài người có huyết áp mon men đến ngưỡng bệnh lý cần:

• Kết hợp thực phẩm dồi dào manhê (Mg) trong chế độ dinh dưỡng theo kết quả nghiên cứu ở đại học J. Hopkins, Maryland vì khoáng tố này vừa trợ lực cơ tim, vừa chống stress.
• Tăng chất “xanh” trong khẩu phần và giảm thực phẩm công nghiệp để tránh thiếu hụt khoáng tố kali.

Đừng quên là đối tượng thiếu kali có nguy cơ nhồi máu cơ tim và tai biến mạch máu não cao gần gấp đôi người có đủ khoáng tố này.Kế đến, dù khó, phải chủ động giảm cân nếu thừa cân, thay vì đợi đến béo phì mới bắt đầu ăn kiêng. Nên nhớ là mỗi Kg mỡ mất đi làm giảm 2mm huyết áp. Muốn huy động chất béo để đừng tấp vào thành mạch gây xơ vữa khiến trái tim mệt nhoài vì phải cố gắng đẩy máu đến mọi ngõ ngách cần phải vận động để vừa hỗ trợ trái tim, vừa đốt cho hết chất đường, chất béo thặng dư. Vận động tối thiểu 30 phút mỗi ngày nhưng đừng chọn hình thức thể dục thể thao căng thẳng vì stress trong lúc chơi hại hơn ăn béo! Giảm được lượng cân thừa có thêm lợi điểm là khi khiêng cũng nhẹ!

Sau hết nhưng quan trọng hơn hết là thư giãn bằng kỹ thuật hô hấp dưỡng sinh cho thường. Hiệp Hội Tim Mạch Hoa Kỳ, nơi chắc chắc thừa thuốc đặc hiệu trị bệnh tim mạch, ắt hẳn phải có lý do chính đáng khi cổ động cho phương pháp thiền định. Họ đã ép bụng khen phương pháp không cần dùng thuốc sau khi chuyên gia về bệnh lý do stress đã chứng minh là huyết áp giảm không dưới 10mm ở người ngồi thiền mỗi ngày chỉ 15 phút. Ở xứ mình đáng tiếc là nhiều người chưa thử áp dụng phương pháp thở 3 thời của cố bác sĩ Nguyễn văn Hưởng để trước thư giãn thần kinh, sau thư giãn mạch máu.

Huyết áp sát giới hạn trên rất dễ thành trị số bệnh lý nếu ngày nào cũng nhiều lần nhích lên cao do stress, lao tâm, lao lực, bội nhiễm, rối loạn tiêu hóa … Tại sao phải chấp nhận rủi ro?, Tại sao không giữ khoảng cách an toàn để mạch máu đừng bị thương tổn trong giây phút căng thẳng? Huyết áp có điểm giống vật giá, hễ lên rồi khó xuống. Điều chỉnh được mỗi lần bội tăng thì tốt nhưng vẫn chưa hay. Khéo hơn nhiều là ổn định thị trường càng sớm càng hay, càng lâu càng tốt. Phòng tránh bệnh tim mạch cũng từa tựa như làm kinh tế. Không dài hơi ắt sớm đứt hơi.

Bác Sĩ Lương Lễ Hoàng.

==> Hãy CHIA SẺ với NGƯỜI THÂN YÊU, BẠN BÈ để nhiều người được lợi lạc từ những kiến thức hữu ích này.